Οι Ιθακήσιοι των Αντιπόδων – 8

Η σειρά αυτή των δημοσιευμάτων για τους Κεφαλονίτες και Ιθακήσιους της Αυστραλίας αποτελούν διασκευή πρόσφατων ομιλιών μου στο Αργοστόλι και το Βαθύ.

TONY RAFTY (ΑΝΤΩΝΗΣ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΣ) – 2

Μέχρι το τέλος της ζωής του, ο Τόνυ Ράφτυ δεν μπόρεσε ούτε στιγμή να ξεχάσει το τραγικό θάνατο του αδελφού του Στάθη (Στέν) που είχε αιχμαλωτισθεί από τους Ιάπωνες κατά την πτώση της Σιγκαπούρης και είχε κάνει καταναγκαστικά έργα στη διαβόητη σιδηροδρομική γραμμή της Μπούρμας – γνωστή από την ταινία «Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάϊ».

Ο Στεν, λοιπόν, μεταφερόταν μαζί με εκατοντάδες άλλους αιχμαλώτους από τη Σιγκαπούρη στην Ιαπωνία για να δουλέψουν στα κάτεργα. Ένα αμερικανικό υποβρύχιο τορπίλισε, στις 12 Σεπτεμβρίου του 1944, το μεταγωγικό «Ρακούγιο Μαρού».

«Ο αδελφός μου ήταν μαζί με άλλους 19 πάνω σε μια σχεδία. Επικρατούσε, όμως, φοβερή κακοκαιρία στην περιοχή και τελικά χάθηκε για πάντα στην απεραντοσύνη του ωκεανού. Από ειρωνεία της τύχης βρισκόμουνα και εγώ στην περιοχή…» μου είχε πει πλημμυρισμένος από συγκίνηση.

Μια ακόμα λεπτομέρεια από το χαμό του αδελφού του. Το Σεπτέμβριο του 1944 ο Τόνι βρισκόταν στη βόρεια ακτή της Νέας Γουϊνέας. Μαζί με ένα φωτογράφο είχε πάει σε αναζήτηση ενός εγκαταλελειμμένου ιαπωνικού στρατοπέδου όταν, χωρίς να το καταλάβουν, βρέθηκαν πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Πλησίαζε η δύση του ήλιου και κάθονταν σε μια αποβάθρα κοντά στο στρατόπεδο όταν τους εντόπισε και τους πήρε ένα αμερικανικό περιπολικό που τους μετέφερε στο νησί Σαϊπάν. Επικρατούσαν ακραία καιρικά φαινόμενα. Την ίδια εκείνη νύκτα θα πρέπει να είχε χαθεί και ο αδελφός του. Ο Τόνι θυμάται ότι τα αμερικανικά υποβρύχια, όταν έγινε αντιληπτό ποιο ήταν το φορτίο του «Ρακούγιο Μαρού», έσπευσαν και διέσωσαν όσους μπορούσαν αλλά ο τυφώνας τα ανάγκασε να καταδυθούν και έτσι ο Στεν και πολλοί άλλοι χάθηκαν για πάντα.

Αξίζει να αναφέρω ένα ακόμα περιστατικό από την περιπετειώδη εκείνη περίοδο.

Στα τέλη του 1945 ο Τόνυ βρισκόταν στη Σιγκαπούρη και περίμενε μαζί με άλλους Αυστραλούς στρατιώτες να επιστρέψουν στην Αυστραλία όταν πήρε μήνυμα από την εφημερίδα του «The Sun» για μια ακόμα δημοσιογραφική αποστολή. «Ένας ακόμα πόλεμος ξέσπασε και πρέπει να τον καλύψεις» έλεγε το μήνυμα. Έτσι ο Τόνυ βρέθηκε στην Ινδονησία, όπου είχε αρχίσει ο πόλεμος της ανεξαρτησίας εναντίον των Ολλανδών και των Άγγλων.

Στην Τζακάρτα ο Τόνυ γνωρίστηκε με τον Σουκάρνο, τον ηγέτη τότε των ανταρτών και στη συνέχεια πρόεδρο για 22 χρόνια της Ινδονησίας. «Ήταν φιλότεχνος, μου είχε πει, και έδειξε ενδιαφέρον για τα έργα μου. Έκανα σκίτσα του και εκμεταλλεύτηκα τη γνωριμία για να σώσω συναδέλφους που δέχονταν πυρά αποκλεισμένοι στο ξενοδοχείο «Ελευθερία» στη Σουραμπάγια. Ο Σουκάρνο διέταξε την κατάπαυση του πυρός και έτσι γλίτωσαν».

Ο Τόνυ είναι ο πρώτος σκιτσογράφος της Αυστραλίας του οποίου έργα κυκλοφόρησαν σε βιβλίο.

Για την προσφορά του στη γελοιογραφία τιμήθηκε το 1990 από την αυστραλιανή πολιτεία με το μετάλλιο ΟΑΜ ενώ τιμητική διάκριση τού έχει απονεμηθεί και από την Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας.

Ο δημιουργικός αυτός Ιθακήσιος είχε δεθεί με τα δεσμά του γάμου το 1946. Ο Τόνυ και η Σέρλι απέκτησαν πέντε παιδιά.

Με το γιο τους Άντριου διατηρώ φιλία και όπως μου έχει τονίσει, η οικογένεια προτίθεται να δωρίσει πίνακες του Τόνυ στο Δήμο Ιθάκης προκειμένου να εκτίθενται μόνιμα σε κάποιο Πολιτιστικό Κέντρο ή Μουσείο. Ελπίζω η επιθυμία αυτή να βρει ανταπόκριση.

Ο Τόνυ έφυγε από τη ζωή στις 9 Οκτωβρίου του 2015 – τρεις μόλις μέρες πριν τα 100ά του γενέθλια. 

Αντώνιος Ραυτόπουλος, ένας ακόμα σύγχρονος Οδυσσέας. Μόνο που η περιπλάνηση του Τόνυ δεν έγινε σε θάλασσες. Έγινε με τη γραφίδα του η οποία τον οδήγησε σε μια οδύσσεια της τέχνης… Με τον δικό του τρόπο έφτασε και ο Τόνυ στην Ιθάκη του.

Γιώργος Μεσσάρης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Ο Τόνυ Ράφτυ στο ατελιέ του.

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος με τη γραφίδα του Τόνυ Ράφτυ.

Μια παλιά οικογενειακή φωτογραφία του Τόνυ Ράφτυ.

• Οποιοδήποτε σχόλιό σας μπορείτε να το στείλετε στο ΜΜΕ που φιλοξενεί το δημοσίευμα ή στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση και εγώ θα το μεταβιβάσω: georgemessaris@gmail.com
• Οι τελευταίες παραγωγές ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ του Γιώργου Μεσσάρη: 1: «Σκιές Του Χθες» – Ένα οδοιπορικό στα εγκαταλελειμμένα χωριά της Κεφαλλονιάς και της Ιθάκης. Στα ελληνικά με αγγλικούς υπότιτλους. Διατίθεται σε μέμορι στικ. 2: ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗ – ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ. Διατίθεται σε DVD σε τέσσερις γλώσσες. Για να τα αποκτήσετε επικοινωνήσετε με τον ίδιο στην ηλεκτρονική διεύθυνση georgemessaris@gmail.com